توسعه یک روش نوین برای رنگ همانندی مخلوط سه تایی مواد رنگزا

رنگ همانندی منسوجات با هدف تعیین مقدار غلظت ماده یا مواد رنگزای بکار رفته در رنگرزی یک منسوج انجام می پذیرد و به طور کلی روش های رنگ همانندی کلاسیک بر مبنای دو روش انجام می پذیرد. در روش اول موسوم به رنگ همانندی اسپکتروفتومتری برابرساختن یا به حداقل رساندن اختلاف طیف انعکاسی نمونه هدف و نمونه استاندارد مورد نظر می باشد. روش های مشتقی بر پایه قانون کیوبلکامانک را نیز می توان جز روش های طیفی محسوب نمود، با این تفاوت که در روش های مشتقی، همانندی طیف نمونه هدف و استاندارد با استفاده از تحلیل طیف های مشتقی بدست آمده از طیف انعکاسی صورت می پذیرد. در روش دوم که به روش کالریمتری موسوم است، برابر سازی یا به حداقل رساندن اختلاف محرکه های سه گانه میان نمونه هدف و استاندارد مورد نظر می باشد. روش های نوین رنگ همانندی بر پایه تحلیل اجزای اصلی از طریق برابرسازی مختصات اجزای اصلی، غلظت مواد رنگزای بکار رفته در رنگرزی منسوج را پیشگوئی می نمایند. در تحقیق حاضر، 6 دسته مخلوط سه تائی از 7 ماده رنگزای اسیدی تهیه شد و رنگرزی پارچه نایلونی با این مخلوط های رنگی صورت پذیرفت. سپس طیف انعکاسی منسوجات رنگرزی شده توسط اسپکتروفتومتر انعکاسی بدست آمد. روش های مشتقی مختلف، از جمله روش مشتقی پیک تا پیک، پیک-صفر، مشتق طیف نسبی و تکنیک عبور از صفر انجام شد و بر مبنای نتایج بدست آمده مشخص شد که روش مشتق طیف نسبی قادر است تا میزان 80? خطای پیشگوئی غلظت را کاهش دهد. همچنین رنگ همانندی با استفاده از روش های کلاسیک(اسپکتروفتومتری و کالریمتری) و روش های نوین(بر مبنای استفاده از تکنیک تحلیل اجزای اصلی) انجام شد. در ادامه ارتباط میان نسبت سیگنال به نویز داده های انعکاسی و خطای رنگ همانندی روش های بر مبنای تکنیک تحلیل اجزای اصلی و درصد برهمپوشانی طیفی بررسی شد. بر اساس نتایج بدست آمده هرچه نسبت سیگنال به نویز بیشتر باشد، خطای رنگ همانندی کمتری بدست خواهد آمد و نیز ارتباط مستقیم خطی میان نسبت سیگنال به نویز داده های انعکاسی و درصد برهمپوشانی طیفی وجود دارد. بر اساس مقایسه انجام شده، روش های جدید رنگ همانندی ارائه شده قادرند همزمان با حفظ مقادیر اختلاف رنگ کالریمتریک و اندیس متاماریزم زیر حد رواداری، به میزان 125? در خطای طیفی و 13? در خطای پیشگوئی غلظت بهبود ایجاد نمایند.